آشنایی با گیاهان دارویی

بارهنگ سرنیزه ای

بارهنگ سرنیزه ای یا Plantago lancedata ،گونه ای دیگر از تیره بارهنگ است که گیاهی است علفی و پایا . از برگ اسفرزی آن در طب عوام به عنوان التیام دهنده زخم و جراحات استفاده بعمل می آید. دانه آن اثر ملین دارد زیرا پس از جذب آب، تورم حاصل کرده بطور مکانیکی موجبات لینت و سهولت دفع مواد را فراهم می سازد و جهت رفع یبوستهای مقاوم استفاده می گردد .

بارهنگ سرنیزه ای یا Plantago lancedata ،گونه ای دیگر از تیره بارهنگ است که گیاهی است علفی و پایا که برگهای آن مجتمع در طوقه گیاه و سرنیزه ای شکل برگهای برجسته گل آذین بصورت خوشه ای استوانه ای و میوه بصورت کپسول است. این گیاه ضمن غلط آور بودن از مخاط نیز محافظت می کند. برای درمان سرفه، بسیار سرفه، گرفتگی صدا، ترشحات برونشها و غیره، دم کرده ای به مقداری را گرم از برگهای خشک شده آن تهیه می کنند که یکی به هر دو روز می نوشند . برای درمان سرفه کودکان شربت بارهنگ که از عصاره غلیظ آن تهیه شده و بوسیله عسل یا شکر شیرین می شود استفاده می کنند.

دانه های کامل آن ملین موثر و بی ضرری است .  آماسها ، نقاط ضرب دیده و کوفته شده زخمهای عفونی، سوختگیها روی جای نشین زنبور عسل و زنبورهای درشت می توان کمپرس برگهای تازه و خرد شده بارهنگ را گذاشت. عصاره بارهنگ بعنوان غرغره در صورت ورم لوزتین و همچنین برای شستشو چشمها به کار می رود. گونه دیگر plantaga psylliwm یا اسفرزه ( بارهنگ کتانی ) است ، گیاهی گشاهی است کرکدار و مخمل پوش کوتاه، دارای ساقه های علفی، ایستاده، یا خیزان، ساده یا منشعب، برگها متقابل ، خطی باریک یا خطی سرنیزه ای، کامل دندانک دار ، بدون کرک یا پوشیده از کرکهای غیر غرغره ای، گل ریز ، سفید متمایل به سبز ، مجتمع درگل به طول ۲/۱ سانتی متر میوه کپسول بیضی، محتوی دو دانه بیضی کشیده، قهوه ای متمایل به قرمز ، درخشان و براق.

موارد مصرف:

تحت مورد استفاده این گیاه برگ و مخصوصاً دانه آنهاست . از برگ اسفرزی ، در طب عوام به عنوان التیام دهنده زخم و جراحات استفاده بعمل می آید. دانه آن اثر ملین دارد زیرا پس از جذب آب، تورم حاصل کرده بطور مکانیکی موجبات لینت و سهولت دفع مواد را فراهم می سازد و جهت رفع یبوستهای مقاوم استفاده می گردد . در صنعت از لعاب دانه این گیاهان در تهیه آهار پارچه استفاده بعمل می آید.

 

حجت حافظی، نویسنده، تهیه کننده و کارگردان